Koolol ngenndiwol keewal pine : yeewtere jaaynde

0
2039
conpresse.jpg

Ñalnde alarba 25 mee 2016, Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani e Sifaa Hanki pinal hannde njuɓɓinii ɗo joɗnde FƁPM ɗoo, yeewtere jaaynde ngam hollitde ko fuɗɗii golleede e koolol keewal pine.

Ñalnde alarba 25 mee 2016, Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani e Sifaa Hanki pinal hannde njuɓɓinii ɗo joɗnde FƁPM ɗoo, yeewtere jaaynde ngam hollitde ko fuɗɗii golleede e koolol keewal pine.

Jaayɗe keewɗe (binndaaɗe, tele ) tawtoraama kewu nguu, yantude e terɗe pelle ɗiɗi ɗee. Filma daɓɓo golle ɗee hollitaama ɗoon, naamne jaaynooɓe e tawtoranooɓe woɗɓe njaabaa, teskuyaaji mbaɗaa. E oo sahaa ko gure tati puɗɗii yuɓɓinde kooli mum en : Nuwaadibu, Kayhayɗi, e Ɓoggee. Ina heddii Rooso (fotɓe yuɓɓinde ñalnde 28 e 29 mee 2016 e Nuwaasoot ñalnde 3 e 4 suwee 2016). 

Eɗen ciftina tan wonde e lewru marse ɓennundu nduu, Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani (F.Ɓ.P.M.) kam e Fedde Sifaa Hanki Pinal Hannde (SIFAA) keɓii ballal kaalis (hedde 18 miliyoŋ UM tawi heen 10% ko pelle ɗee ndifii) ummoraade e e Tuugnorgal Dental Orop wonande Renndo Siwil e Pinal (PESCC) ngam siynude eɓɓaande inniraande KOOLOL NGENNDIWOL KEEWAL PINE, tuggi mars haa suwee 2016 (lebbi 4). Ngolɗoo koolol foti waɗde ko e gure 5 leydi ndii : Kayhayɗi (wondude e njillu to Jeeriyel Tummbere), Ɓoggee, Rooso, Nuwaasoot e Nuwaadibu. Faandaare huɓtodinnde  kooli ɗii ko wallitde kisnugol e ƴellitgol e faayiida naat-naatondiral pine leydi ndii, rewrude e juɓɓingol koolol ngenndiwol keewal pine.

Njeñtudi ngadanndi panndaandi heen ko : “ndonaandi pinal e daartol leƴƴi leydi ndii hollitaama, anndaama, hokkaama faayiida.” Ko golle tati ciynetee heen : seppo cosaan (jolo, tippule) e wejo ñameele e njarameeje gaadanteeje kam e wejo geɗe fitiram gollaagu.

Njeñtudi ɗiɗmiri panndaandi heen ko « naalankooɓe (ñeeñɗuɓe), yimooɓe, amooɓe, haalooɓe ekn, ndokkaama faayiida, hesɓe peeñii e yontaaji kesi ɗii (sukaaɓe rewɓe e worɓe). »  golle ɗiɗi ciynetee ɗoo: juɓɓingol kiirɗe ɗiɗi pinal e kala heen nokku : diɗɗe naalankooɓe leƴƴi ɗii kala (njimri e ngamri) ; haalooɓe leƴƴi ɗii kala ; kawgel jime e nder ɗemɗe ngenndiije ɗee kala (njeenaari ngootiri wonande heen ɗemngal fof), yantude e njillu to Jeeriyel Tummbere : juɓɓingol ɗoon yeewtere maa won fartaŋŋe anndude daartol nokku oo e ngenndi ndii, walla nii diiwaan oo, rewrude e geɗe tati gonɗe e nokku hee : ɓokki Sammba Gelaajo Jeegi, yenaande Ceerno Sileymaani Baal puɗɗo « waklitere seernaaɓe » sompunoonde laamaandi almamaagal Fuuta Tooro e hitaande 1776 ; e yenaande Ceerno Maalik Gallu Bah, gooto e daɗnooɓe e wolde Gawdal Koolɗi joofrunoonde codditgol daande Ceerno mawɗo, dartinooɗo njiimaandi koloñaal, hono Ceerno Sammba Jaadanaa Njac, ñalnde 5 e 6 abriil 1890. Maa yimɓe bismaaɓe ɓee ndokke deftel ngel kelle 10 kollitoowel faayiida nokku Jeeriyel Tummbere oo to bannge daartol e banngagol. Deftel ngel ina woodi e ɗemɗe ngenndiije ɗee fof.

Kooli ɗii ko e ɗii ñalɗi lajaa : Nuwaadibu ko ñalnde 23 e 24 abriil 2016 ; Kayhayɗi ñalnde 29, 30 abriil e 1 mee 2016 ; Ɓoggee ñalnde 21 e 22 mee 2016, Rooso ñalnde 28 e 29 mee 2016 e Nuwaasoot ñalnde e 3 e 4 suwee 2016, hawrita e duuɓi 40 Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani.

Fooyre Ɓamtaare